Voor individuele beleggers in Nederland

Duurzaam design voor consumentenproducten

Charlotte Nisbet

Charlotte Nisbet

ESG-onderzoeksanalist van de onderneming



16 nov 2020

Vorige maand besprak Ama Seery, analist duurzaamheid bij het Global Sustainability Equity Team, hoe het team duurzaam design kan opnemen in hun proces voor beleggingsbeslissingen. In de tweede serie over duurzaam design gaat Charlotte Nisbet, analist governance en duurzaam beleggen, verder in op de rol daarvan bij consumentenproducten.

Kernpunten

  • De kledingsector staat bekend om zijn schadelijke effecten op het milieu. Nu consumenten zich echter steeds bewuster worden van hun eigen ecologische voetafdruk, is de vraag naar duurzame producten flink toegenomen.
  • Een circulaire economie is gebaseerd op het principe om producten te ontwerpen die geen afval en vervuiling opleveren, zodat producten en materialen niet worden weggegooid en natuurlijke systemen zich kunnen herstellen.
  • Bedrijven als Nike, Adidas en DS Smith kozen voor een circulaire benadering van hun productontwikkeling en productie. Daarmee creëren ze duurzame producten met een lange levensduur en een kleinere ecologische voetafdruk.

Volgens het Janus Henderson Global Sustainable Equity Team bestaat er een sterk verband tussen duurzame ontwikkeling en innovatie. Het team zoekt binnen uiteenlopende sectoren naar bedrijven die hun businessmodellen hebben aangepast en die met de ontwikkeling van duurzame producten en diensten geïnvesteerd hebben in het oplossen van milieuproblemen.

Het oude eruit, het nieuwe erin

Het valt niet te ontkennen dat de kledingsector een lange geschiedenis van schadelijke effecten op het milieu kent als gevolg van productie. Denk daarbij aan de uitputting van niet-duurzame hulpbronnen, een hoge uitstoot van broeikasgassen en overmatig gebruik van water en energie. Nu consumenten zich echter steeds bewuster worden van hun eigen ecologische voetafdruk, neemt de vraag naar duurzame producten toe. Internationaal adviesbureau McKinsey stelde vast dat het aantal zoekopdrachten naar 'duurzame mode' op internet tussen 2016 en 2019 verdrievoudigde.1 Vergeleken met standaard kleding gaat duurzaam textiel langer mee, wordt het op een veilige en duurzame manier geproduceerd en kan het milieuvriendelijk gerecycled worden.

Korte metten maken met plasticverontreiniging | Janus Henderson Investors

Ondanks dat grondstoffen-opslokkend textiel nog steeds de hoofdmoot vormt, zijn er bedrijven in de kledingsector die hun bedrijfsmodel hebben aangepast om meer circulair te kunnen zijn, in tegenstelling tot lineair, en die circulair design gebruiken voor het ontwikkelen van nieuwe producten. Het concept van circulair design is gekoppeld aan het idee van een 'circulaire economie'. Zoals gedefinieerd door de Ellen McArthur Foundation, is een circulaire economie gebaseerd op het principe om producten te ontwerpen die geen afval en vervuiling opleveren, zodat producten en materialen niet worden weggegooid en natuurlijke systemen zich kunnen herstellen. Naar schatting 80% van de impact die een product tijdens zijn levensduur op het milieu heeft, is te wijten aan het ontwerp van het product. Dat betekent dat de ontwerpfase van kritiek belang is om de milieu-impact effectief te minimaliseren.2 Creativiteit speelde bij ontwerpen altijd al een cruciale rol, maar nu wordt de kledingsector meer dan ooit gedwongen om buiten de bestaande kaders te denken en nieuwe manieren te ontdekken om duurzamere en circulair ontworpen producten te ontwikkelen die gemaakt zijn om lang mee te gaan.

De strijd aangaan met lineair design

In een eerder artikel over fast fashion bespraken we hoe Adidas en Nike in technologie en bedrijfsvoering hebben geïnvesteerd om tot een meer circulair bedrijfsmodel met duurzame producten te komen.  Nike heeft inmiddels een schoen gelanceerd die een toonbeeld is van de innovatieve aanpak van duurzaam ontwerpen.  De Nike Air VaporMax 2020 Flyknit bestaat in gewicht uit minstens 50% gerecyclede materialen. Het garen dat voor de Flyknit werd gebruikt, is gemaakt van rond de 67% gerecycled industrieel afvalmateriaal en de schoen bevat daarnaast ook andere gerecyclede onderdelen.3   Adidas is de samenwerking aangegaan met Parley Ocean Plastic om een duurzaam vervaardigde, high-performance sportkledinglijn te maken. Voor de samenwerking met adidas gebruikt Parley Ocean Plastic plastic afval uit zee in plaats van nieuw plastic.4 Daarnaast wil adidas in 2024 alleen nog 100% gerecycled polyester in zijn producten gebruiken.5

Ook Reebook is creatief aan de slag gegaan met sportschoenen. Hun hardloopschoenen zijn vervaardigd uit materialen op plantaardige basis maar hebben toch de belangrijkste kenmerken - ademend, ondersteunend en waterbestendig - van een sportschoen weten te behouden, zonder dat er dierlijke producten en producten op oliebasis voor nodig waren. In plaats daarvan worden er voor de schoenen duurzame materialen gebruikt zoals een voering op algenbasis, een bovenwerk van eucalyptus en wonderboom, en een zool van natuurlijk rubber.6 Deze merken benadrukken de positieve impact die hun investeringen in circulaire ontwerpen op zowel het milieu als de mode-industrie hebben.

De strijd aangaan met lineair design

Ook een lange levensduur is een belangrijk aandachtspunt bij circulair ontwerpen omdat duurzame retailers kleding willen maken die lang meegaat of die dankzij de hoge kwaliteit gemakkelijk doorverkocht kan worden. Het verlengen van de levensduur van kleding met negen maanden vermindert de koolstofuitstoot, het waterverbruik en afval met elk 20 tot 30%.7 Nike gebruikt een eigen gids voor circulair design waarin 10 ontwerpprincipes zijn opgenomen die ideeën omvatten als 'hergebruik' en 'duurzaamheid'. Dit helpt het bedrijf doelgericht aan duurzame producten te werken. Adidas ontwikkelde op een vergelijkbare manier innovaties die het circulaire ontwerpproces ondersteunen. Sports Infinity is een onderzoeksproject dat in 2015 werd opgestart tussen adidas en de Europese Commissie met het doel sportartikelen te ontwikkelen 'die nooit weggegooid zullen worden'.8 Het project brengt de sector en academische experts bij elkaar om te onderzoeken hoe kapotte sportproducten samen met overtollige materialen uit andere sectoren gebruikt kunnen worden om van oude voetbalschoenen nieuwe te maken.

Verrassende duurzame verpakkingen

Een ander belangrijk aspect in de consumentensector is verpakkingsmateriaal. De exponentiële groei van het online winkelen - van kleding, levensmiddelen en huishoudelijke apparatuur tot boeken - vertoont een directe correlatie met de groei van de afvalberg in de vorm van verpakkingen. Dit werd nog verergerd door de gevolgen van covid-19, toen een groot deel van de consumenten wereldwijd afhankelijk werd van online winkelen, maaltijdbezorging en persoonlijke beschermingsmiddelen (PPE). Volgens de United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD), tonen historische cijfers aan dat 75% van het plastic dat vanwege de coronaviruspandemie gebruikt wordt, uiteindelijk onze afvalstromen zal verstoppen en in zee zal belanden.9 Ook dit is een onderwerp dat met argusogen gevolgd wordt vanwege de schadelijke gevolgen voor het milieu en de druk die er op bedrijven wordt uitgeoefend om dit probleem aan te pakken. Morgan Stanley voerde recentelijk een onderzoek uit waaruit blijkt dat 90% van de respondenten al producten koopt met een duurzame verpakking of dit wil gaan doen.10

De Britse verpakkingenfabrikant DS Smith heeft zijn productielijnen aangepast om klanten van duurzamere verpakkingsproducten te kunnen voorzien. DS Smith heeft drie divisies die klanten duurzame oplossingen bieden op het gebied van verpakking, papier en recycling. Het kerndoel van het businessmodel is 'Verpakking herdefiniëren voor een veranderende wereld'. De verpakkingentak van DS Smith levert duurzame verpakkingsoplossingen van golfkarton waarvan de vezels tot wel 25 keer opnieuw gebruikt kunnen worden.

De verpakking van voedsel is een ander onderdeel van het bedrijf. Plastic is van vitaal belang voor het verlengen van de houdbaarheid van voedingsmiddelen in de schappen. Daarnaast bestaat er een dringende noodzaak om voedselverspilling tegen te gaan. Het is daarom belangrijk om de verpakkingsbehoefte en de milieugevolgen van het gebruik ervan in evenwicht te brengen. DS Smith heeft de behoefte aan wegwerpplastic radicaal aangepakt met koelkastwikkels die het product met zorgvuldig ontworpen ventilatiegaatjes vers houden.

In juni 2020 lanceerde DS Smith in samenwerking met de Ellen MacArthur Foundation zijn Circular Design Principles om te waarborgen dat de producten van het bedrijf duurzaam ontworpen worden, gesteund door hun team van 700 verpakkingsontwikkelaars. Nu is 98% van de verpakkingen die het bedrijf produceert, herbruikbaar of recyclebaar, en is 100% van het gebruikte papier gerecycled of afkomstig uit gecertificeerde traceerbare bronnen. Daarnaast spant het bedrijf zich op verschillende manieren in om milieuproblemen aan te pakken. Zo heeft het de doelstelling om in 2025 100% herbruikbare of recyclebare verpakkingen te produceren.11

We kunnen de milieu-impact van consumentenproducten opsplitsen naar twee oorzaken: de manier waarop ze gemaakt zijn, en de manier waarop ze geconsumeerd worden. Nu de belasting van het milieu door menselijke consumptie steeds duidelijker wordt, is het goed om te zien dat bedrijven de manier veranderen waarop producten ontworpen zijn en dat ze consumenten aansporen hun gedrag te veranderen. Door bij het ontwerp van een product bewuste keuzes te maken over de gebruikte materialen en processen zullen beperkt beschikbare grondstoffen langer gebruikt worden voordat ze worden weggegooid, en nemen de koolstofuitstoot en waterverspilling af.

Klik hier om het eerste artikel in de serie over duurzaam design te lezen: Duurzaam design ontleed

 

Voetnoten

1 McKinsey & Company – Fashion’s new must-have: sustainable sourcing at scale, oktober 2019

2 Ellen McArthur Foundation: What is the circular economy

3 Nike News: 5 Ways the Nike Air VaporMax 2020 Flyknit Celebrates Circular Design, 14 juli 2020

4 Adidas: Sustainability, Parley Ocean Plastic

5 Climate Action news: Adidas reinforces sustainability commitment with use of recycled polyester, januari 2020

6 Reebok blog: Reebok Takes You on a Run With its First Plant-Based Shoe, januari 2020

7 Wrap.org – Valuing Our Clothes: the cost of UK fashion, juli 2017

8 Persbericht adidas: Messi's Boots Today, Recycled Into Yours Tomorrow, september 2015

9 VN-Conferentie inzake Handel en Ontwikkeling - Toenemende plasticvervuiling in de nasleep van COVID-19: hoe het handelsbeleid kan helpen, juli 2020

10 Morgan Stanley: Growing Demand For More Sustainable HPC Products and Packaging, 20 juni 2020

11 DS Smith Sustainability Report 2020: Redefining Packaging for a Changing World

Dit zijn de visies van de auteur op het moment van publicatie en die kunnen afwijken van de visies van andere personen of teams bij Janus Henderson Investors. De genoemde effecten, fondsen, sectoren en indices in dit artikel vormen geen (deel van een) aanbod of verzoek om die effecten te kopen of te verkopen.

 

Resultaten uit het verleden geven geen indicatie over toekomstige rendementen. Alle performancegegevens omvatten inkomsten- en kapitaalwinsten of verliezen maar geen doorlopende kosten en andere fondsuitgaven.

 

De informatie in dit artikel mag niet worden beschouwd als een beleggingsadvies.

 

Begrippenlijst 

 

Reclame.

 

 

Belangrijke informatie

Lees de volgende belangrijke informatie over fondsen die vermeld worden in dit artikel.

Het Janus Henderson Horizon Fund (het 'Fonds') is een Luxemburgse SICAV die op 30 mei 1985 is opgericht en wordt beheerd door Janus Henderson Investors Europe S.A. Janus Henderson Investors Europe S.A. kan besluiten de marketingregelingen van deze beleggingsinstelling overeenkomstig de desbetreffende regelgeving te beëindigen. Dit is een marketingboodschap Raadpleeg de prospectus van de ICBE en het document met essentiële beleggersinformatie voordat u een definitieve beleggingsbeslissing neemt.
    Specific risks
  • Aandelen/klasse van deelnemingsrechten kunnen snel in waarde dalen en gaan doorgaans gepaard met hogere risico's dan obligaties of geldmarktinstrumenten. Als gevolg daarvan kan de waarde van uw belegging dalen.
  • Aandelen van kleine en middelgrote bedrijven kunnen volatieler zijn dan aandelen van grotere bedrijven en kunnen soms moeilijk te waarderen of te verkopen zijn op het gewenste moment en tegen de gewenste prijs, wat het risico op verlies vergroot.
  • Het Fonds hanteert een duurzame beleggingsbenadering, waardoor het overwogen en/of onderwogen kan zijn in bepaalde sectoren en dus anders kan presteren dan fondsen die een vergelijkbare doelstelling hebben maar geen duurzame beleggingscriteria hanteren bij de selectie van effecten.
  • Het Fonds kan gebruikmaken van derivaten om het risico te verminderen of om de portefeuille efficiënter te beheren. Dit gaat echter gepaard met andere risico's, waaronder met name het risico dat een tegenpartij bij derivaten niet in staat is om haar contractuele verplichtingen na te komen.
  • Als het fonds activa aanhoudt in andere valuta's dan de basisvaluta van het fonds, of als u belegt in een aandelenklasse/klasse van een andere valuta dan het fonds (tenzij afgedekt, d.w.z. gemitigeerd door een compenserende positie in een gerelateerd effect in te nemen), kan de waarde van uw belegging worden beïnvloed door veranderingen in de wisselkoersen.
  • Wanneer het fonds, of een aandelenklasse/klasse, tracht de wisselkoersschommelingen van een valuta ten opzichte van de basisvaluta te beperken (afdekking), kan de afdekkingsstrategie zelf de waarde van het fonds positief of negatief beïnvloeden als gevolg van verschillen in de kortetermijnrente tussen de valuta's.
  • Effecten in het Fonds kunnen moeilijk te waarderen of te verkopen zijn op het gewenste moment of tegen de gewenste prijs, vooral in extreme marktomstandigheden waarin de prijzen van activa kunnen dalen, wat het risico op beleggingsverliezen verhoogt.
  • Het Fonds kan geld verliezen als een tegenpartij met wie het Fonds handelt niet bereid of in staat is om aan zijn verplichtingen te voldoen, of als gevolg van een fout in of vertraging van operationele processen of verzuim van een derde partij.