Vooruitzichten voor fase 2 van de Amerikaans-Chinese heffingsoorlog: vergelding, stimulering en onderhandeling

De aankondiging van de Amerikaanse importheffingen op 2 april kwam als een schok voor China. Naast de in februari en maart aangekondigde verhogingen van 20 procent werden de gewogen invoerheffingen van de VS op Chinese producten verhoogd tot 65 procent, een van de hoogste ter wereld. De snelle reactie van China was een andere verrassing. We denken dat dit komt doordat China deze keer beter voorbereid is; de snelheid waarmee de tegenmaatregelen werden genomen, getuigde van een goede coördinatie tussen de ministeries.

Fase 2 van de heffingsoorlog is begonnen

Na verschillende rondes van vergeldingsmaatregelen zijn de effectieve Amerikaanse heffingen op Chinese import op 14 april verhoogd tot 145 procent (met uitzonderingen voor geneesmiddelen, technologische hardware en halfgeleiders). China heeft teruggeslagen door de heffingen op Amerikaanse import te verhogen tot 125 procent. China heeft ook gezegd dat het niet zal reageren op verdere verhogingen op Chinese goederen, omdat dit op dit moment "geen economische betekenis meer heeft".  Deze niveaus zullen de bilaterale handel waarschijnlijk tijdelijk stilleggen. China heeft beloofd "tot het einde te vechten".

We denken dan ook dat de heffingsoorlog tussen de VS en China nu in de tweede fase is beland. Het wordt een test voor hoe lang beide partijen dit volhouden en hoe sterk ze zijn.

China kiest voor een aanpak in drie stappen: vergelding, stimulering en onderhandeling, in plaats van overhaast compromissen te sluiten. China snapt al lang dat het niet zowel zijn grootste belangen kan beschermen als concessies kan doen die de VS tevreden zullen stellen. De vergeldingsmaatregelen zijn bedoeld om beide partijen sneller aan de onderhandelingstafel te krijgen. De Amerikaanse minister van Handel heeft zelfs bevestigd dat er via tussenpersonen onderhandelingen gaande zijn. Ondertussen zijn we ervan overtuigd dat China meer stimuleringsmaatregelen zal uitrollen om een grote daling van de bbp-groei en de markten te voorkomen. Bovendien zal China zijn afzet diversifiëren om minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse markt, door meer te exporteren naar andere buurlanden. Onlangs hebben Chinese beleidsmakers een 'centraal overleg over de betrekkingen met buurlanden' gehouden en heeft president Xi een bezoek aan Vietnam en andere Zuidoost-Aziatische landen aangekondigd.

Wat zijn de gevolgen voor de Chinese export naar de VS?

Volgens gegevens van het Chinese Nationale Bureau voor de Statistiek bedroeg de totale Chinese export naar de VS in 2024 bijna 525 miljard dollar. De meeste Chinese exportindustrieën hebben betrekkelijk weinig mogelijkheden om de hogere heffingen door te berekenen aan hun klanten. Chinese bedrijven moeten de waarde van hun producten verhogen, nieuwe markten verkennen, hun toeleveringsketens optimaliseren en hun afhankelijkheid van de Amerikaanse markt verminderen. De overheid moet steun verlenen aan het midden- en kleinbedrijf (mkb) in de getroffen sectoren.

Sectoren die het zwaarst worden getroffen:

• Elektronica, machines en lichte industrie maken ongeveer 70 procent van de export naar de VS uit en worden het zwaarst getroffen, aangezien zij het grootste deel van hun prijsvoordeel zullen verliezen.
• Producten met een lage winstmarge (lichte industrie, zoals kleding, schoeisel, haarproducten, speelgoed, plastic, rubber en lederwaren).
• Grensoverschrijdende e-commerceplatforms en handelaren die vroeger profiteerden van tariefvrijstelling voor pakketten met een lage waarde (minder dan 800 dollar).
• Sectoren die sterk afhankelijk zijn van de Amerikaanse markt, zoals de lichte industrie, meubels en apparaten, en elektrische apparatuur.

 

Wat zijn de gevolgen voor de Chinese import uit de VS?

Volgens gegevens van het Chinese Nationale Bureau voor de Statistiek importeerde China in 2024 voor in totaal ongeveer 164 miljard dollar aan Amerikaanse goederen. Over het algemeen lijkt de impact op de importafhankelijkheid van China beheersbaar, omdat er alternatieve bronnen zijn voor goedkope producten en de toegang tot dure Amerikaanse producten al beperkt is.

• Afhankelijkheid van de VS voor geavanceerde producten

Geavanceerde chips, vliegtuigmotoren, optische apparatuur, medische apparatuur en innovatieve geneesmiddelen.

China is al niet meer zo afhankelijk van hoogwaardige chips uit de VS door de bestaande exportbeperkingen. Veel hoogwaardige chips worden geïmporteerd uit landen als Singapore, die niet worden gezien als directe import uit de VS.

• Afhankelijkheid van de VS voor basisproducten:

China importeert veel energie, lichte chemicaliën en landbouwproducten zoals sojabonen. Maar deze goedkopere producten zijn relatief makkelijk elders te vinden, zoals sojabonen uit Brazilië. Op korte termijn kan het overschakelen op andere leveranciers wel de kosten in de hele keten verhogen.

Welke directe steun hebben we gezien? 

• Kapitaalmarkten

Central Huijin (een staatsinvesteerder die uiteindelijk wordt gecontroleerd door het ministerie van Financiën) en andere staatsbedrijven hebben gezamenlijk ingegrepen op de binnenlandse aandelenmarkten om de uitverkoop als gevolg van de handelsoorlog met de VS tegen te gaan.

• Chinese munt

De combinatie van een dalende wisselkoers en renteverlagingen kan tot vergeldingsmaatregelen van de VS leiden. Daarom is stabiliteit de beste oplossing voor China: de wisselkoers stabiel houden en binnen een beperkt bereik laten schommelen.

• Zelfhulp door de industrie

JD.com heeft aangekondigd dat het dit jaar voor 200 miljard RMB aan exportgoederen zal kopen om exporteurs te helpen. Meer dan een dozijn andere onlineplatforms, waaronder Alibaba's supermarktketen Freshippo Meituan, Douyin (ByteDance), Kuaishou en VIP.com, evenals fysieke retailers zoals Yonghui, CR Vanguard en Lianhua, hebben soortgelijke maatregelen aangekondigd.

Ondertussen willen Chinese exporteurs hun klantenbestand in de EU en ontwikkelingslanden diversifiëren.

Welke stimuleringsmaatregelen kan de Chinese regering nemen?

De Chinese regering houdt vast aan een bbp-groeidoelstelling van ongeveer 5 procent voor 2025. Aangezien er op korte termijn weinig ruimte is voor versoepeling, werkt de regering actief aan economische stabilisatiemaatregelen, waaronder renteverlagingen, verlaging van de reserveverplichtingen, terugkoop van aandelen, reddingsoperaties voor bedrijven en stabilisatie van de wisselkoersen en de financiële markten.

• Het monetaire beleid van de centrale bank is verschoven naar 'gepast soepel', een term die sinds de wereldwijde financiële crisis van 2008 niet meer is gebruikt.
• Het tijdens het Nationale Volkscongres aangekondigde fiscale pakket van 2 biljoen RMB zal waarschijnlijk worden versneld, met als doel de consumptie te stimuleren, banken te herkapitaliseren en te investeren in infrastructuur, productie en vastgoed.
• Als de hoge heffingen blijven staan en de onderhandelingen langer duren dan verwacht, kunnen extra stimuleringsmaatregelen ter waarde van 1 tot 1,5 biljoen RMB worden aangekondigd.

 

Wat betekent dit voor beleggers?  

Om door de complexiteit van de huidige handelsoorlog te navigeren, is het belangrijk om de bredere sociaaleconomische veranderingen in China te zien. De transitie van een tijdperk van 'schaalproductie' naar een slim, digitaal tijdperk geeft het beleggingslandschap in China een nieuw gezicht. De technologiesector zal waarschijnlijk veel steun van de overheid krijgen, omdat die cruciaal is in de concurrentie tussen de VS en China en ook profiteert van de opkomst van de digitale economie.

Naast de technologiesector is er nog veel ruimte voor groei van de binnenlandse consumptie, die in 2023 slechts ongeveer 56 procent van het bbp zal uitmaken, wat aanzienlijk onder het wereldwijde gemiddelde van 76 procent ligt. De strategie van dubbele circulatie is erop gericht de binnenlandse productie- en consumptiecapaciteit van China te versterken als bescherming tegen toekomstige economische schokken.

Uiteindelijk zou de handelsoorlog met de VS zelfs positief kunnen zijn voor China, als deze een krachtige katalysator wordt voor de versnelling van de transformatie naar een economie die meer afhankelijk is van de binnenlandse vraag.